Over (familie) opstellingen

Soms werken we met (familie)opstellingen, een bijzonder krachtige en diepgaande methode om het verband tussen de oorspronkelijke ingrijpende gebeurtenissen in iemands familiesysteem en de lichamelijke, psychische en relationele problemen zichtbaar te maken. Wij ondersteunen de lijn van Franz Ruppert, waar hechtingstheorie een belangrijke rol speelt. Opstellingen als zodanig is geen alternatief voor lichaamsgeorienteerde therapie, het is eerder te beschouwen als een ondersteunend process.

In de ideale wereld kenmerkt een gezonde psyche zich doordat iemand nieuwsgierig is, dingen wil weten, doordat er een helder onderscheid is tussen je eigen subjectieve werkelijkheid en de werkelijkheid zoals die is, doordat je een goede verbinding met je lichaam hebt, contact met anderen kan hebben en je toch goed van hen kan afgrenzen, je een verbinding hebt met je eigen geschiedenis en je die kan herinneren, je verantwoordelijkheid neemt voor wat je doet en in de basis optimistisch van aard bent.

Een gezonde symbiose of verbinding met anderen houdt in dat je zoveel liefde in je voelt dat je daarvan graag iets met de ander deelt en de liefde van de ander ook kan ontvangen. Het voelt niet zo dat je iets zeldzaams weggeeft, maar iets waar je van overstroomt.

Een gezonde autonomie houdt in dat je iets zelf kunt doen, een eigen waarneming kan hebben, eigen gevoelens ervaren, eigen gedachten ontwikkelen, zelf beslissingen nemen, een eigen wil uiten en in daden omzetten. Wie een gezonde autonomie ontwikkelt, is niet bang afhankelijk te worden en kan anderen vinden om zijn behoeftes te vervullen en anderen laten zijn zoals ze zijn.

Het gaat dus om een goede balans tussen symbiose (=verbinding) en autonomie. Voor de ontwikkeling tot autonome volwassene is de verbinding met onze ouders/opvoeders van levensbelang. Door onze moeder worden we letterlijk gevoed en door onze ouders samen opgevoed tot zelfstandigheid. In deze ontwikkeling kan van alles misgaan, en dit heeft een onvermijdelijk effect op mijn ontwikkeling en kan ook voor mij een trauma betekenen.

Ruppert onderscheidt een overlevingsmechanisme, waarin een traumadeel, een overlevingsdeel en een gezond deel bestaan. Om bijvoorbeeld een verkrachting te “overleven” moet je al je angst en pijn afsplitsen (je traumadeel) en moet je dissociëren (je overlevingsdeel). Deze afgesplitste toestand kan dan blijven voortbestaan in je en ergens heb je er weet van dat je iets van jezelf kwijt ben (dat is je gezonde deel, dat verder ook uit alles bestaat waarin je het leven nog kan leven en genieten).

Er kan dan een verlangen in je ontstaan om jezelf weer heel te maken, weer heel het leven te kunnen nemen. Dit verlangen formuleer je geheel op je eigen manier en dat vormt het uitgangspunt voor een opstelling, een opstelling met het verlangen. Door hoe je je verlangen formuleert, bepaal je wat je wilt gaan zien. 

Het bijzondere aan deze opstellingsvorm is dat je zelf ook voortdurend in je opstelling staat, samen met je verlangen. Je stelt vervolgens de personen, gebeurtenissen, delen in je zelf op die van belang zijn. Op die manier maak je opnieuw verbinding met wat er is gebeurd en met je afgesplitste gevoelens zodat je die integreren en je weer helemaal jezelf kan zijn, op eigen benen.

http://www.zielsbelang.nl/2013/02/24/van-familieopstellingen-naar-traumaopstellingen/